تحلیل آماری رفتارشناسی قبایل عرب ساکن حجاز در مقابل دعوت پیامبر اسلام(ص)

Authors

  • اعظم مظاهری دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
  • مصطفی پیرمرادیان دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران
Abstract:

با ظهور اسلام در شبه‌جزیرﮤ عربستان ساختار غیرمتمرکز و توسعه‌نیاﻓﺘﮥ آن دچار لغزش شد. نظام اجتماعی و سیاسی حاکم بر آن که بر قبیله مبتنی بود، برای اداﻣﮥ حیات و بقای خود واکنش نشان داد. در این میان برخی قبایل و طوایف نیز که اسلام را برای خود دارای کارکرد می‌دانستند و آن را پذیرفته بودند، با هجرت پیامبر اسلام(ص) و مسلمانان، زﻣﻴﻨﮥ شکل‌گیری حکومت اسلامی را مهیا کردند. تفاوت رویکرد این قبایل در دو قطب ظهور اسلام، یعنی مکه و مدینه که یکی خاستگاه اسلام بود و دیگری بستر گسترش رسالت پیامبر، باتوجه به نسب قحطانی و عدنانی آنها در کانون پژوهش و بررسی قرار می‌گیرد. تاجران و اشراف مکه اسلام را برهم‌زنندﮤ نظام حاکم بر اقتصاد و اجتماع خود می‌دانستند و با آن به مقابله برخاستند؛ زیرا برای آنها اسلام کژکارکرد محسوب می‌شد؛ اما در مقابل، مردم کشاورز مدینه که به نسب قحطانی منتسب بودند، اسلام را پذیرفتند و آن را آورندﮤ صلح دانستند که برای آنها دارای کارکرد بود. در این مقاله تلاش برآن است تا با تحلیل آماری رفتارشناسی این قبایل و طوایف با استفاده از نظرﻳﮥ رابرت کینگ مرتن (Robert K.Merton)، باتوجه به منتسب‌بودن آنها به نسب قحطانی و عدنانی، میزان همراهی کامل، همراهی حداکثری،‌ نیمه‌همراهی، همراهی حداقلی و غیرهمراه‌بودن آنان بررسی شود. این پژوهش براساس روش کمی فراوانی‌سنجی مبتنی‌بر داده‌های آماری است و شیوﮤ گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش قبایل عرب ساکن خراسان در قیام عباسی

دولت عباسیان که بر ویرانه های حکومت نود ساله امویان پدید آمد، فصل نوینی را در تمدن اسلامی پی ریزی کرد که بالغ بر چهار صد و سی سال ادامه یافت. عباسیان با تمهید مقدمات توانستند نهضت خویش را از خراسان که دور از دسترس آسان امویان بود آغاز کنند و در این راه از حمایت قبایل عربی این منطقه برخوردار شوند. در پژوهش هایی که تاکنون پیرامون قیام عباسیان به عمل آمده ، کمتر به نقش ویژه قبایل عرب در همراهی یا...

15 صفحه اول

رفتارشناسی مردم در برابر دعوت پیامبر اکرم ص از منظر قرآن و حدیث

در این رساله که با هدف بررسی عکس العمل رفتاری مردم در برابر دعوت پیامبر اکرم (صَلّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَسَلَّم) و عوامل آن تنظیم شده است، با استفاده از روش های توصیفی و تبیینی؛ با مطالعه، تفسیر و تحلیل محتوای کیفی مباحث قرآنی، روایی، انسانی، تاریخی، اجتماعی و سیره، با رفتار مومنان، کافران، مشرکان، منافقان، و... مواجه شدیم. در رفتار شناسی مومنان در برابر دعوت الهی دو عامل برون دینی و درون دینی قابل توجّ...

عوامل موثر بر روابط پیامبر(ص) و قبایل حجاز (از بدر تا عام الوفود)

فاصله زمانی جنگ بدر تا عام الوفود از مقاطع مهم تاریخ اسلام به شمار می آید.پیامبر(ص) پس از ورود به مدینه و تأسیس حکومت اسلامی برآن بودند که به هدف غایی خود یعنی گسترش اسلام بپردازند.از این رو در ادامه استراتژی دعوت که سرآغاز آن از قبیله مشهور قریش بود ، متوجه قبایل بیرون مدینه شدند.پیاده کردن این استراتژی دراز مدت در مقابل قبایل متنوع و متفاوت بود.پرسش اساسی این پایان نامه آن است که: عوامل سیاسی...

15 صفحه اول

پیامدهای اجتماعی مهاجرت قبایل عرب به ایران

ورود اسلام به ایران و به دنبال آن مهاجرت قبایل عرب به این سرزمین، تأثیرات عمیق و بنیادینی برساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران نهاد. هرچند تعداد این مهاجران به نسبتساکنان بومی این سرزمین ناچیز بود، اما به دلیل سلطه آنان به لحاظ سیاسی و مذهبی در جهان اسلام،تأثیرشان بر جامعه ایرانی دیرپا و عمیق بود، اینان در عین حال با سازمان و ساختار قبیله ای، معیشتی وفرهنگی خاصی که داشتند خود دستخ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  229- 245

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023